Πότε ένας έρωτας παύει να είναι προσωπική υπόθεση των εμπλεκόμενων και γίνεται παράγοντας του παγκόσμιου ιστορικού δράματος; Το παράφορο ερωτικό πάθος δύο γαλαζοαίματων μπορεί να εξαφανίσει από το χάρτη ένα ιστορικό κράτος, να καταλύσει ένα βασίλειο, να υποδουλώσει έναν μεγάλο λαό για πάνω από έναν αιώνα και να κληροδοτήσει στην Ευρώπη ολόκληρη μνήμες που την οδήγησαν επανειλημμένα στο αιματοκύλισμα; Στην Αγία Πετρούπολη του 18ου αιώνα, στα σαλόνια και τις κρεβατοκάμαρες των Ρομανώφ, στην Πολωνία του τελευταίου βασιλιά Στανισλάς Αύγουστου Πονιατόφσκυ -ενός από τους πολλούς εραστές της Μεγάλης Αικατερίνης που δεν μπόρεσαν ποτέ να την ξεπεράσουν-, στην Κριμαία, στο Παρίσι του Διαφωτισμού, στην Πελοπόννησο τις ημέρες του πρώτου ξεσηκωμού του γένους....
Ως παραγωγοί ιδεολογίας, τα κόμματα δημιουργούν κοινωνική ενέργεια· ως οργανωτικοί μηχανισμοί, την κατευθύνουν και την προσανατολίζουν ως θεσμοί της δημοκρατίας, εκφράζουν τη λαϊκή βούληση και κυριαρχία· ως φορείς μιας εσωτερικής λογικής τη σφετερίζονται και την ιδιοποιούνται....
Θαυματουργό θεσμικό "φάρμακο" ικανό να θεραπεύσει τις κάθε λογής σωρευμένες κοινωνικές και πολιτικές μας δυσπλασίες; Ή, αντίθετα, υπερτιμημένη θεσμική φαντασίωση, της οποίας η οποιαδήποτε απόπειρα εφαρμογής στην Ελλάδα απλά θα δικαίωνε τη φράση του Γιώργου Σεφέρη "δεν μου φταίνε οι θεσμοί ούτε τα πολιτικά συστήματα....
Αν το δικαίωμα στην ψήφο, βάζοντας τους λαούς μέσα στα κέντρα αποφάσεων, κατήργησε, όπως έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκώ, το δικαίωμα στην εξέγερση, η διεξαγωγή κάθε ψηφοφορίας -ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλος αριθμός τόσο των ψηφιζόντων όσο και των υποψηφίων- προϋποθέτει πάντα κάποια τεχνική μέθοδο για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων....
Είναι εύκολο να γίνει αποδεκτό ένα "θεσμικό μόσχευμα" χωρίς ρίζες στην κοινωνία υποδοχής; Ποιες προσαρμογές απαιτεί και ποια διλήμματα δημιουργεί η διαδικασία της "μεταμόσχευσης"; Ένα εκλογικό σύστημα που λειτουργεί επιτυχημένα επί χρόνια σε μια χώρα σαν τη Γερμανία μπορεί να αφομοιωθεί από μια διαφορετική κοινωνία, "διάσημη" για την ικανότητα της να ευτελίζει και να διαστρεβλώνει κάθε θεσμό; Εγγενή προβλήματα της δικής μας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, όπως η διαφθορά, η διαπλοκή, το ρουσφέτι, η αναξιοκρατία, η κομματική άλωση του κράτους, τα προσωπικά πελατειακά δίκτυα που αποτελούν κόμμα μέσα στο κόμμα, η ηγεμονία των βαρόνων της ενημέρωσης, ο ρόλος του πολιτικού χρήματος κοκ μπορούν να αντιμετωπιστούν με μια τομή στην εκλογική νομοθεσία; Τι συνέπειες μπορεί να έχει η επιλογή της μονής ή της διπλής ψήφου, η διατήρηση ή όχι του σταυρού προτίμησης στις μονοεδρικές περιφέρειες, η σχέση αναλογικότητας και πλειοψηφικού bonus που θα υιοθετηθεί και γενικότερα η όποια επιλογή στα πολλά διλήμματα που αναπόφευκτα γεννά η "μεταμόσχευση"; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να δώσει απάντηση το παρόν έργο του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου ο οποίος, ως μέλος της επιστημονικής επιτροπής προετοιμασίας του νέου εκλογικού νόμου, είχε την ευκαιρία να προβληματιστεί επί μακρόν για εκείνες τις προϋποθέσεις και τις ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να κάνουν μια ρηξικέλευθη εκλογική νομοθεσία αφετηρία και εφαλτήριο πολιτικών ρήξεων με θετικό πρόσημο και ανορθωτική κατεύθυνση....
Ποια είναι η ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος; Ποιες οι θεσμικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, ηθικές και λογικές προϋποθέσεις της λειτουργίας του; Η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" αποτελεί πλέον τη μόνη εφικτή μορφή συμμετοχής του λαού στα πολιτικά δρώμενα ή συνιστά αναίρεση και υφαρπαγή της "λαϊκής κυριαρχίας"; Πότε, δε, λειτουργεί πρωθυπουργοκεντρικά, πότε προεδροκεντρικά και πότε κόμματα και κοινοβούλιο (αλλά και εξωθεσμικοί δρώντες) έχουν αποφασιστικά περιθώρια πολιτικής παρέμβασης; Τι διαφέρουν εννοιολογικά και λειτουργικά το κοινοβουλευτικό, το προεδρικό και το ημιπροεδρικό σύστημα; Ποια πολιτικά δεδομένα επηρεάζουν ή καθορίζουν τους συσχετισμούς δύναμης μεταξύ των διαφόρων πολιτειακών παραγόντων στο εσωτερικό του κάθε συστήματος; Ποιες υπήρξαν οι προγενέστερες της δημοκρατίας μορφές πολιτευματικής οργάνωσης; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν τα απολυταρχικά καθεστώτα; Ποιοι παράγοντες, γενικότερα, προσδιόρισαν την ιστορική εξέλιξη του εξουσιαστικού φαινομένου και ποια είναι η ιδιαίτερη φύση του; Στα πιο πάνω ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο αυτό του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου, το οποίο, αν και επικεντρώνεται κυρίως στην ανάλυση και την ακτινοσκόπηση των σύγχρονων μορφών πολιτικής οργάνωσης των κοινωνιών, δεν υποβαθμίζει ωστόσο και την ιστορική διάσταση της μελέτης της εξουσίας, της ανάδειξης, της νομιμοποίησης και της άσκησής της....