Η εργασία αυτή συμπεριλαμβάνει δέκα οκτώ μελέτες που αφορούν στον προσφυγικό ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας, καθώς και στην εκπαίδευση και παρουσία των Τούρκων στη Μακεδονία....
Περιεχόμενα: - Πώς η νεοελληνική σκέψη εγνώρισε το "Δοκίμιο" του John Lock - Η δίκη του Μεθοδίου Ανθρακίτη (όπως την αφηγείται ο ίδιος) - Η καθίδρυση του Ελεύθερου Τεκτονισμού στον Νέον Ελληνισμό - Το χρονικό της Αθωνιάδας (δοκίμιο ιστορίας της σχολής με βάση ανέκδοτα κείμενα) [Οι εφημερίδες του Παναγιώτη Κοδρικά] - Η "Τράγου κατάργησις" - Ύφος και ήθος στον Κοραή - Προς την ακμή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (Οι ενδείξεις του Λέσβιου στη Σχολή Κυδωνιών) - Περιηγητικός Οργασμός - Το ταξίδι του A....
Συνοπτική ιστορία της ζωής και του έργου του εθνεγέρτη Ρήγα Βελεστινλή από τον ιστορικό Λέανδρο Βρανούση (1921-1993), σε καλαίσθητη έκδοση πλαισιωμένη με έγχρωμες φωτογραφίες....
Μια ιστορική αναδρομή, μια επιστημονική έρευνα και ένας συναισθηματικός περίπατος στην Αίγυπτο που γνώρισε και αγάπησε ένας γνήσιος Αιγυπτιώτης, ο δάσκαλος και πνευματικός πατέρας χιλιάδων νέων που βρέθηκαν στο δρόμο του και μοιράστηκαν την τιμή, την χαρά και το βάρος της ευθύνης να είσαι Αιγυπτιώτης Έλληνας τον εικοστό αιώνα....
Περιέχονται τα δοκίμια: - Ο Ελληνικός Διαφωτισμός - Το σχήμα του Διαφωτισμού - Διαφωτισμός και νεοελληνική συνείδηση - Ο Βολταίρος στην Ελλάδα - Σημειώσεις για την παρουσία του Βολταίρου στην Ελλάδα - Δημήτριος Καταρτζής - Δέκα χρόνια ελληνικής παιδείας στην ιστορική τους προοπτική 1791-1800 - Τα "Φιλοθέου Πάρεργα" - Ο J....
Η φιλοσοφική παραγωγή του νεοελληνικού διαφωτισμού, το ίδιο όπως και οι υπόλοιπες θεωρητικές και ιδεολογικές του εκφάνσεις, τεκμηριώνει ιδιόμορφα τον τρόπο, με τον οποίο ένα τμήμα του τοτινού ελληνισμού πήρε συνείδηση του εαυτού του, ζητώντας να ανδρωθεί και να καθορίσει αυτόβουλα τις τύχες του....