Ο νεοελληνικός Διαφωτισμός, όπως εν τέλει επικράτησε στή νεώτερη γραμματεία μας να χαρακτηρίζουμε μία άκρως σημαντική για τον νεώτερο Ελληνισμό περίοδο της πνευματικής μας ιστορίας, είναι ένα σύνθετο και μάλλον δύσκολα προσπελάσιμο πεδίο έρευνας για τους μελετητές της φυσιογνωμίας του σύγχρονου Ελληνισμού....
Η παρούσα διατριβή με θέμα: "Ηθική και Αισθητική Καλλιέργεια του Προσώπου στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό: Αδαμάντιος Κοραής & Κωνσταντίνος Κούμας", αναζητά και αναδεικνύει το φιλοσοφικό προβληματισμό των νεοελλήνων στοχαστών, του Αδαμάντιου Κοραή (1748 - 1833), όπως αυτός εκφράζεται μέσα από τα "Προλεγόμενα", σε ζητήματα ηθικής και αισθητικής παιδείας και του Κωνσταντίνου Κούμα (1777 - 1836), όπως εκδηλώνεται μέσα στο τετράτομο Σύνταγμα Φιλοσοφίας, το οποίο αποτελεί πλήρη επισκόπηση των φιλοσοφικών απόψεων της εποχής εκείνης, καθώς περιλαμβάνει εκτός των άλλων θέματα ηθικής και αισθητικής....
Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου ο αναγνώστης ταξιδεύει στον ελληνόφωνο κόσμο της Ρουμανίας κατά την εποχή της δημιουργίας του έθνους-κράτους....
Η Μικρασιατική Καταστροφή του 22, ο ξεριζωμός του Μικρασιατικού και Ποντιακού Ελληνισμού απ τις προγονικές του εστίες και οι συνεχείς δοκιμασίες και περιπέτειες των Μικρασιατών προσφύγων σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτέλεσαν ένα σύγχρονο ελληνικό έπος του οποίου το περιεχόμενο και οι διαστάσεις, για διάφορους λόγους και αιτίες, συνεχίζουν να αγνοούνται από τους Έλληνες σήμερα....
Το βιβλίο επιχειρεί να παρουσιάσει αδρομερώς τον τρόπο ζωής των Κωνσταντινουπολιτών, Αιγυπτιωτών, Μικρασιατών και Ποντίων στις αξέχαστες πατρίδες τους και μετά την εγκατάσταση της πλειονότητάς τους στην Ελλάδα....
Το έργο αποπνέει ένα άρωμα νοσταλγίας και δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κάνει μια βόλτα σε ολόκληρη την Μικρά Ασία, να γνωρίσει τη ζωή του Ελληνισμού κάτω από τις ιστορικές συγκυρίες της εποχής και να αντιληφθεί τα αίτια και τους υπεύθυνους των γεγονότων που ακολούθησαν....
Από τα τέλη του 19ου αιώνα η ελληνική κοινωνία θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα φαινόμενο ομαδικής μετανάστευσης κυρίως προς τον "Νέο Κόσμο" που δεν εντάσσεται πλέον στα συμφραζόμενα των ανθηρών εμπορικών παροικιών του παρελθόντος....
Το βιβλίο μελετά τις ελληνορθόδοξες κοινότητες της Μικράς Ασίας κατά την περίοδο ανάμεσα στο 19ο αιώνα και στο 1919, στην προοπτική ενός πολέμου (1919-1922), στην προοπτική δηλαδή της μετάβασης από την πολυ-εθνοθρησκευτική πραγματικότητα στις εθνικές πραγματικότητες - μετάβαση που σημαδεύεται από έναν πόλεμο....
Στο βιβλίο επιχειρείται μια σύντομη αλλά σφαιρική παρουσίαση της ιστορίας των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στις Ανατολικές xώρες, από την αρχή της -συμβολικά το καλοκαίρι του 1949- έως την κατάρρευση του σοσιαλισμού το 1989....
Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα με τη γενική πνευματική αφύπνιση του Ελληνισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με κέντρο πάντα την Κωνσταντινούπολη παρατηρείται η ίδρυση διαφόρων γυναικείων συλλόγων οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν φιλόπτωχο και φιλεκπαιδευτικό χαρακτήρα....