Η "Τρύπα" διαδραματίζεται στη μεξικανική Φυλακή Λεκουμπέρι στο τέλος της δεκαετίας του 1960· παρακολουθεί την προσπάθεια τριών ποινικών κρατουμένων να βάλουν κρυφά ναρκωτικά στη φυλακή, κάτω απ’ τη μύτη των πιθήκων-δεσμοφυλάκων....
Έπειτα από ένα αυτοκινητικό δυστύχημα, ένας δημοσιογράφος ξυπνάει στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου, σε μια ξεχασμένη γωνιά της Παταγονίας (κι εδώ η Παταγονία θυμίζει κυριολεκτικά την άκρη της Γης)....
Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα σε μια ποινικολόγο, μια πρώην "Μις Βολιβία", έναν αποστεωμένο ομοσπονδιακό μπάτσο, τον ξεναγό ενός χλιδάτου κρουαζιερόπλοιου και την αγορά του Ριατσουέλο, αυτό "το μικρό κομμάτι της σαθρής γεωγραφίας του ξεροπόταμου που χωρίζει τη ματαιόδοξη πρωτεύουσα της Αργεντινής απ’ την επαρχιακή "no man’s land"";
Η ιστορία δύο πάλαι ποτέ στενά συνδεδεµένων οικογενειών, που κατασπαράχθηκαν µέχρι θανάτου, είναι η καρδιά της Πατρίδας του Αραµπούρου, που ανατέµνει τα γεγονότα τριάντα χρόνων στη Χώρα των Βάσκων, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 έως το 2011, όταν η εθνικιστική και αυτονοµιστική οργάνωση ΕΤΑ (Euskadi Ta Askatasuna) ανακοίνωσε την οριστική παύση της ένοπλης δράσης....
Το "παράξενο" αυτό βιβλίο, ένα υβριδικό μείγμα μαρτυρίας, μυθιστορίας, βιογραφίας και άλλων ειδών, επικεντρώνεται στις δύο τελευταίες ώρες της ζωής του αργεντινού δασκάλου Φρανσίσκο Ισάουρο Αρανσίμπια, ιστορικού συνδικαλιστή ηγέτη ενός από τα πιο μαχητικά, μαζικά και δραστήρια σωματεία δασκάλων της Αργεντινής στις ταραγμένες και ταραχώδεις δεκαετίες 1950-1970....
"Όλα εξαρτώνται από τη διάθεση της στιγμής, επειδή ποτέ δεν θα μου περνούσε απ’ το μυαλό να διαλέξω έναν συγκεκριμένο τύπο ιστορίας μόλις εγώ ή εμείς σβήσουμε το φως και μπω σ’ εκείνη τη δεύτερη και ωραία μαύρη κουκούλα που μου φοράνε τα βλέφαρα, η ιστορία είναι εκεί, μια σχεδόν πάντα συναρπαστική αρχή ιστορίας, μπορεί να ’ναι ένας άδειος δρόμος μ’ ένα αυτοκίνητο να ’ρχεται απ’ το βάθος, ή η έκφραση του Μαρσέλο Μασίας όταν πληροφορείται πως πήρε προαγωγή, κάτι αδιανόητο ώς εκείνη τη στιγμή δεδομένης της ανικανότητάς του, ή απλώς μια λέξη ή ένας ήχος τα οποία επαναλαμβάνονται πέντ’-έξι φορές και από τα οποία αρχίζει να σχηματίζεται η πρώτη εικόνα της ιστορίας"....
"Ανάμεσα στις βραχώδεις σχισμές με φλέβες από νεφρίτη στην έρημο του Τακλαμακάν, ζει ένας σκαραβαίος της οικογένειας των Τενεβριονίδων που όταν λέει πλιτς-πλιτς θέλει να πει πλατσπλάτς, και όταν λέει πλατσπλάτς θέλει να πει πλιτς-πλιτς....
Διαβάζοντας το θεατρικό έργο του βραβευμένου συγγραφέα Ζουζέπ Μαρία Μιρό αναρωτιόμαστε, όπως αναφέρει και η μεταφράστρια Μαρία Χατζηεμμανουήλ, "για το αν φτάσαμε στην εποχή που ο όχλος, στο όνομα της οποιασδήποτε "ασφάλειας", πραγματικής ή φανταστικής, εκτοπίζει και αντικαθιστά το σκεπτόμενο άτομο; Φτάσαμε στην εποχή του εκφασισμού των δημοκρατικών κοινωνιών μας;" Ο Τζόρντι, προπονητής κολύμβησης παίδων, κατηγορείται όταν ένα κοριτσάκι λέει στη μαμά του ότι τον είδε να φιλάει στο στόμα ένα αγοράκι....
Συναίσθημα που δονεί τον αναγνώστη και φαντασία που συνεπαίρνει είναι τα χαρακτηριστικά του μυθιστορήματος της βραβευμένης Valeria Luiselli στο οποίο πρωταγωνιστούν τα μέλη μιας οικογένειας που διασχίζοντας την Αμερική με το αυτοκίνητο ως το νοτιότερο σύνορό της έρχονται αντιμέτωπα με τη μεταναστευτική κρίση....