Ένα μοιραίο πάθος δένει ακατάλυτα έναν έφηβο και μια μεγαλύτερή του γυναίκα, παντρεμένη με στρατιώτη που βρίσκεται στο μέτωπο και πολεμά για την πατρίδα....
Η ειδυλλιακή ζωή ενός ανθρώπου σ ένα χωριό στις όχθες του Σηκουάνα ταράζεται όταν αρχίζει να ονειρεύεται πως ένα μυστηριώδες, άυλο ον τον επισκέπτεται κάθε νύχτα και προσπαθεί να ρουφήξει τη ζωή από μέσα του....
Πόσες διαφορετικές μορφές μπορεί να πάρει ο έρωτας; Κάποιες φορές γεννιέται μέσα από τον οίκτο, άλλοτε πάλι αποτελεί έκφραση ευγνωμοσύνης, συχνά τρέφεται από τον εγωισμό - μπορεί όμως να είναι κι ένα δυνατό, μεθυστικό συναίσθημα που ωθεί τον άνθρωπο είτε να υπερβαίνει διαρκώς τα όριά του και να μεγαλουργεί είτε ν αποδέχεται παθητικά τη μοίρα του και να οδηγείται τελικά στην αυτοκαταστροφή....
Γιατί μας αρέοει (ή δεν μας αρέσει) ένας πίνακας, ένα ποίημα, μια γυναίκα, ένα τοπίο; Ποιοι μηχανισμοί διαμορφώνουν την καλαισθησία, τα καλό γούστο; Υπάρχει το αντικειμενικά, το διαχρονικά ωραίο, μεγάλο, τέλειο - και, αν όχι, τι καθορίζει τελικά τις αισθητικές μας απολαύσεις; Σε παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί ν απαντήσει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος στο έργο του αυτό....
Σ αυτή την καλοκαιρινή ιστορία, που κρατάει μόλις μια μέρα και μια νύχτα, ο αφηγητής, με τις αισθήσεις του σε υπερδιέγερση εξαιτίας της πνιγηρής ζέστης, αντιλαμβάνεται τη φύση σαν μια γυναίκα δίνοντάς της τα χαρακτηριστικά μιας άγνωστης κι αινιγματικής νεαρής κοπέλας· τη βλέπει σαν μια διψασμένη ύπαρξη που ερωτοτροπεί με τον ουρανό, την ενσάρκωση του αρσενικού, και μας περιγράφει με ιδιαίτερο λυρισμό κι έντονο αισθησιασμό την ένωσή τους....
Πόσο "ζωντανή" θα πρέπει να είναι μια αναπαράσταση σ ένα έργο τέχνης; Πόσο πιστά θα πρέπει ν αποδίδει ο ζωγράφος τη φύση και ποιους κινδύνους μπορεί ν αντιμετωπίσει; Ο Γκόγκολ, πότε με σατιρική και πότε μ εξομολογητική διάθεση, δίνει απάντηση σ αυτά τα ερωτήματα πλέκοντας μια ιστορία μυστηρίου γύρω από ένα αινιγματικό πορτρέτο, που αλλάζει διαρκώς χέρια, ξυπνώντας στους κατόχους του αλλόκοτα συναισθήματα....
Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών του αναζητήσεων, ο Σεστόφ καταπιάστηκε και με τους μεγάλους στοχαστές της ανθρωπότητας: τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι, τον Πασκάλ, τον Λούθηρο, τον Καρτέσιο, τον Πλωτίνο, τον Σπινόζα και άλλους· την δε ενασχόλησή του αυτή την ονομάζει «προσκύνημα μέσα από τις ψυχές»....