Ένας επιστήμονας -πολιτολόγος, κοινωνιολόγος- με βαθειά γνώση του θέματος και αυστηρό σύστημα, αναλαβαίνει την μεγαλεπίβολη προσπάθεια ν αποδείξει σε ποιο βαθμό ο μαρξισμός, σα θεωρητικό οικοδόμημα, αλλά και σαν κινητήρια δύναμη ισχυρών ιστορικών κινημάτων, επέδρασε προωθητικά ή ανασταλτικά στις σοσιαλιστικές προσπάθειες για την αλλαγή της κοινωνίας....
Έχοντας ως πρότυπο τα "Ιταλικά Χρονικά" του Σταντάλ, ο Τανιζάκι συνθέτει στους "Πολέμαρχους" έναν πλατύ πίνακα της ιαπωνικής κοινωνίας του Μεσαίωνα, όταν τη χώρα σπάραζαν οι δίχως τελειωμό εμφύλιοι πόλεμοι....
Ο καθηγητής Μαρτένς, σεβαστός πανεπιστημιακός δάσκαλος, επιτυχημένος διπλωμάτης και σύμβουλος του τσάρου, μετά από σύντομη παραμονή στο χωριό που γεννήθηκε, παίρνει το τρένο για να γυρίσει στην Αγία Πετρούπολη και στη διάρκεια του μικρού και αργόσυρτου ταξιδιού του κάνει έναν απολογισμό της ως τότε ζωής του....
Ο Μισέ και ο Σοπέν ήταν διάσημοι εραστές της, αλλά ποιος γνωρίζει το φλογερό πάθος της Γεωργίας για το δημοκρατικό δικηγόρο Μισέλ ντε Μπουρζ, τη μακρόχρονη σχέση της με το χαράκτη Μανσό, την τρυφερή επιστολογραφική της περιπέτεια με το συγγραφέα της "Μαντάμ Μπαβαρί" Γκιστάβ Φλομπέρ; Ήταν ερωμένη των επιφανέστερων δημιουργών, βρέθηκε αναμειγμένη στις τρεις μεγαλύτερες πολιτικές αναταραχές του XIX αιώνα, 1830, 1848, 1871, αμφιταλαντευόμενη, όσον αφορά την πολιτική, μεταξύ παράφορου ενθουσιασμού και χριάτικης φρονιμάδας....
Ερωμένη του Ρισελιέ, του Κοντέ, του Σουαζέλ, φίλη του Μολιέρου, του Μπουαλό, του Σκαρόν, του Φοντενέλ, πηγή έμπνευσης για τον Ταλμάν ντε Ρεό, τον Λα Ροσφουκό, τον Σεν-Σιμόν και τον Βολταϊρο, γνώρισε μια πορεία πέρα απ τα κοινά μέτρα....