Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται το Ελληνικό Ζήτημα κατά την προεπαναστατική περίοδο, κυρίως από πολιτική και διπλωματική πλευρά αλλά και από κοινωνική και πολιτιστική....
Ο Γορτύνιος ιστοριοδίφης Τάκης Κανδηλώρος (1874-1934), ο οποίος σπούδασε νομικά και υπηρέτησε στο Υπουργείο Οικονομικών, υπήρξε πρωτοπόρος στην έρευνα της ιστορίας της Δημητσάνας, της Γορτυνίας και της Πελοποννήσου γενικότερα....
Ο Παντελής Κοντογιάννης (1866-1928), καθηγητής ιστορίας στο γυμνάσιο και εν συνεχεία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης (1926-28), πραγματεύεται εδώ διεξοδικά ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας του νέου ελληνισμού: τα Ορλωφικά (1768-1774)....
Η παρούσα μελέτη επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σε μια φυσιογνωμία της νεότερης ιστορίας μας, τον Ρήγα Βελεστινλή επιδιώκοντας μέσω της έρευνας, να εξειδικεύσει, συγκεκριμενοποιήσει και τεκμηριώσει περαιτέρω την άποψη ότι ο Βελεστινλής αποτελεί σταθμό και όριο στην διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην σύγχρονη Ελλάδα· ορόσημο και οδόσημο στον νεότερο πολιτικό και πολιτισμικό μας βίο....
Οι πρόσφατες έρευνες με τις επισημάνσεις του "ροπάλου του Ηρακλέους" στη "Χάρτα της Ελλάδος" και στους Χάρτες της Βλαχίας και Μολδαβίας προσφέρουν νέα δυναμική στην επαναστατική σκέψη του Ρήγα Βελεστινλή....
Το δάνειο από τη Γαλλική Επανάσταση σχήμα των ταξικών στρατοπέδων και συμμαχιών, καθώς και ένας δυτικόστροφος "προοδευτισμός", αδυνατούν να ερμηνεύσουν την ελληνική πραγματικότητα....
Ο συγγραφέας αναλύει τα γεγονότα που οδήγησαν την Ελλάδα στην πολιτική της ένωση, ξεκινώντας από τα προεπαναστατικά χρόνια, στα τέλη του 18ου αιώνα, και φτάνοντας ως τη Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από τους απελευθερωτικούς αγώνες που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία από το 1770 μέχρι το 1923....
Διερευνάται για πρώτη φορά στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία η ιστορία του ελληνικού τεκτονισμού κατά την εποχή του Διαφωτισμού με βάση υλικό που συγκεντρώθηκε μετά από έρευνα σε Αρχεία και Βιβλιοθήκες στη Γερμανία, στην Αυστρία και στην Ελλάδα....
Με φόντο την αυξανόμενη εθνικιστική βία που σημάδεψε την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, το βιβλίο αμφισβητεί τις καθιερωμένες αναλύσεις για τη συγκρότηση του έθνους, μελετώντας την ονειρική επιρροή στη σύγχρονη κοινωνική φαντασία....