Η σκέψη του Μερλώ-Ποντύ αποτελεί το εχέγγυο, τη στέρεη θεμελίωση για τη μετάβαση στο φιλοσοφικό εκείνο σύμπαν όπου τα παραγνωρισμένα γεγονότα της δημιουργίας και της οντολογικής συνύφανσης του υποκειμένου και του κόσμου αποκαθίστανται....
Η εργασία επιχειρεί μια ανάγνωση δύο κειμένων του νεαρού Χέγκελ, γραμμένων στις αρχές της περιόδου της Ιένας, του κειμένου "Πίστη και γνώση" και του κειμένου για το "Φυσικό δίκαιο"....
Στο δεύτερο τόμο, με αφετηρία το τέλος της βυζαντινής φιλοσοφίας και με κύρια χαρακτηριστικά - τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση - τη στροφή και το ενδιαφέρον στην κλασική αρχαιότητα (Αναγέννηση), εξετάζεται η μακρά περίδος της νεοελληνικής φιλοσοφίας με τους σημαντικούς εκπροσώπους της, που είχαν έντονη εθνική συνείδηση, η οποία αναζωπυρώθηκε μέσα από τα ονόματα "έλλην" και "Ελλάς", κατά την περίοδο του νεοελληνικού Διαφωτισμού....
Εάν αποπειραθούμε να παρουσιάσουμε στην φαντασία μας έναν άνθρωπο, ο νους του οποίου έχει καταληφθεί από ένα δαιμονικό "απόλυτο δέον" μέσα από το οποίο μιλά για κατηγορικές προσταγές που απαιτούν τον διαρκή έλεγχο των πράξεών του, αντίθετα προς τις κλίσεις και τις επιθυμίες του, δεν λαμβάνουμε προφανώς καμία ορθή εικόνα της ανθρώπινης φύσης ή των διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό της, αλλά απεναντίας αναγνωρίζουμε ένα τεχνητό υποκατάστατο της θεολογικής ηθικής, σε μία σχέση που απεικονίζεται εύγλωττα με την σύγκριση ενός ξύλινου με ένα φυσικό πόδι....
Πράγματι, σ’ αυτό το δοκίμιο ελπίζω να δείξω ότι ο Foucault όχι μόνο κάνει μία σημαντική συνεισφορά στην κανονιστική θεωρία, αλλά ότι η αισθητική του όσο και η περιγραφή του για το υποκείμενο είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα τόσο με την ηθική όσο και με την πολιτική του....
Το 1947, στην Ελβετία, δύο χρόνια μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τόμας Μαν δίνει την ανά χείρας περίφημη διάλεξη -που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά- με θέμα τη φιλοσοφία του Φρίντριχ Νίτσε "υπό το φως της εμπειρίας" αυτού του πολέμου....
Ένα κεντρικό ζήτημα που αναλύει στην παρούσα μελέτη αφορά τις απαντήσει του Πλήθωνα στην κρίση ταυτότητας της βυζαντινής ελίτ το 15ο αιώνα, όταν πλέον το παραδοσιακό δίπολο "Ρωμαίος-χριστιανός", δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες και στα ιδεολογικά διακυβεύματα της εποχής....
"Όμως γιατί τούτη η επιστροφή σε έναν στοχασμό περί εξουσίας, ενώ το νέο διακύβευμα της αναστοχαστικής του προσπάθειας είναι να αποκαλύψει τους μηχανισμούς της σεξουαλικότητας; Για πολλούς λόγους, από τους οποίους, κάπως αυθαίρετα, θα κρατήσω μόνο δύο: δηλαδή, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις του για την εξουσία, ο Φουκώ θέλει να αντικρούσει τις αξιώσεις του Νόμου, o oποίος, παρότι επιτηρεί, ή και απαγορεύει, κάποιες σεξουαλικές εκδηλώσεις, συνεχίζει να ορίζεται ως ουσιώδες συστατικό της ίδιας της Επιθυμίας κι ακόμη, επειδή η σεξουαλικότητα, όπως την εννοεί ο ίδιος, ή, τουλάχιστον, το σχολαστικό ενδιαφέρον με το οποίο αυτή προσεγγίζεται σήμερα (ένα σήμερα που πάει πολύ πίσω), σημαδεύει το πέρασμα από μια κοινωνία αίματος, ή σφραγισμένη από τη συμβολική του αίματος, σε μια κοινωνία γνώσης, κανόνα και πειθαρχίας....
"Στην πραγματικότητα, το ερώτημα, για το οποίο ήθελα να σας μιλήσω και για το οποίο θέλω ακόμη να μιλήσω, είναι: Τι είναι Κριτική; Θα έπρεπε να δοκιμάσουμε να σκεφτούμε κάποιες προτάσεις γύρω από αυτό το σχέδιο που δεν παύει να διαμορφώνεται, να προεκτείνεται, να αναγεννιέται στις εσχατιές της φιλοσοφίας, εντελώς κοντά σ’ αυτήν, εντελώς ενάντιά της, εις βάρος της, στην κατεύθυνση μιας ελευσόμενης φιλοσοφίας, στη θέση, ενδεχομένως, κάθε δυνατής φιλοσοφίας....
Η ηθική της φιλοξενίας του Ζακ Ντερριντά αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη και την πλέον εκτενή απόπειρα του φιλοσοφικού στοχασμού να απαντήσει κριτικά στη διαρκώς αυξανόμενη εχθρότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς συγκεκριμένες κατηγορίες ξένων, όπως είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες....