Όσο περισσότερο το κυρίαρχο κοινωνικό σύστημα βυθίζεται παντού, σε πλανητική κλίμακα, σε μια ολόπλευρη και ασταμάτητα αυξανόμενη κρίση, με τη ραγδαία φτωχοποίηση της πλειονότητας του πληθυσμού, με την πείνα, τα πολεμικά σφαγεία, τους εθνικισμούς, τους ρατσισμούς, τα ακροδεξιά μορφώματα, που παίρνουν το πάνω χέρι σε όλο και πιο πολλές χώρες, και με τα μεταναστευτικά και προσφυγικά κύματα εκατομμυρίων να επιχειρούν να διασχίσουν σύνορα, που είναι παντού όλο και πιο κλειστά, τόσο περισσότερο οι συνέπειες αυτών των κοινωνικών συνθηκών στην ψυχική υγεία (πόσο μάλλον στην ίδια τη ζωή) των πλατιών λαϊκών στρωμάτων έρχονται να επιβεβαιώσουν, σε αντιδιαστολή με τον μονόδρομο του βιολογικού αναγωγισμού, την από μακρού διαπιστωμένη κοινωνική αιτιότητα, τον ποικιλότροπο και κομβικής σημασίας ρόλο της για τα περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας...
Ο όρος «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» είναι, ως προς το δίπολο των διαμετρικά αντίθετων σημασιών και περιεχομένων που εκφράζει, από τους πιο αμφιλεγόμενους...
Το κρίσιμο ερώτημα, το μεγάλο διακύβευμα του σήμερα στον χώρο της ψυχικής υγείας είναι το πώς η ψυχιατρική, που, κάτω από την άμεση ή έμμεση χειραγώγηση της από το φαρμακοβιομηχανικό σύμπλεγμα, έχει βουλιάξει στον βιολογικό αναγωγισμό, στις διαγνωστικές ετικέτες, στον μονόδρομο του ψυχοφάρμακου, στη διαχείριση και στην καταστολή αντί για την απάντηση στις ανάγκες των υποκειμένων, θα μπορέσει ν ανοιχτεί σε άλλους, ριζικά εναλλακτικούς και χειραφετητικούς ορίζοντες....
Επιστροφή στην "εμπειρία της Λέρου", στο πώς αυτό που στην ψυχιατρική ονομάστηκε "Λέρος" κατασκευάστηκε και πώς έγινε δυνατός ο ριζικός μετασχηματισμός του, είναι πιθανώς, πέρα από μια αναδρομή στο παρελθόν της ιδρυματικής ψυχιατρικής, εξαιρετικά χρήσιμη για την κατανόηση και το ξεπέρασμα του "ύστατου σήμερα" που βιώνει ο χώρος της ψυχικής υγείας....