Ο τόμος μελετών ρωσικής λογοτεχνίας τής Ξένιας Καλαϊτζίδου με τίτλο «Λευκές νύχτες και μελανά όνειρα», αποτελείται από επιστημονικά δοκίμια που χρονικά εκτείνονται από τον 19ο έως τον 20ο αιώνα και περιλαμβάνουν πολυεπίπεδες αναφορές και αναγνώσεις προσώπων και έργων τής ρωσικής λογοτεχνικής πραγματικότητας, όπως αυτή βιώθηκε εμπειρικά στα χρόνια τής σοσιαλιστικής οικοδόμησης...
Τα Μικρά βιογραφικά φιλοδοξούν να φέρουν τον αναγνώστη σε μια πρώτη επαφή όχι μόνο με το έργο σπουδαίων συγγραφέων, αλλά και με την εποχή στην οποία μεγαλούργησαν, καθώς και να φωτίσουν τα γεγονότα εκείνα της ζωής τους που διαμόρφωσαν την ιδιοσυγκρασία τους και κατ’ επέκταση το προσωπικό τους ύφος...
"Κάποτε υπολόγισα ότι η γνωστή και αναγνωρισμένη παγκοσμίως ρωσική λογοτεχνική παραγωγή, ποίηση και πεζογραφία, από τις αρχές του 19ου αιώνα και έπειτα, δεν ξεπερνά τις 23....
Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Νο 4 του περιοδικού "Ρωσική σκέψη" με τον υπότιτλο "Για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι σε σχέση με την θεατρική του μεταφορά στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας....
Δεν υπάρχει άλλο φαινόμενο, τόσο δημιουργικών, τόσο επικών και τόσο εσχατολογικών διαστάσεων στην ιστορία της Ρους σαν την ρωσική αναγέννηση των αρχών του 20ού αιώνα....
Μελετήματα, ομιλίες και άρθρα του γνωστού συγγραφέα Δημήτρη Μπαλτά που διαπραγματεύονται σημαντικές προσωπικότητες της ρωσικής σκέψης του 19ου και 20ού αιώνα....
H Μαρίνα Τσβετάγιεβα έγραψε το κείμενο "Ο δικός μου Πούσκιν" προς το τέλος του 1936 με αρχές του 1937, όταν ήταν σαράντα πέντε χρονών, στα περίχωρα του Παρισιού, όπου ζούσε....
Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών του αναζητήσεων, ο Σεστόφ καταπιάστηκε και με τους μεγάλους στοχαστές της ανθρωπότητας: τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι, τον Πασκάλ, τον Λούθηρο, τον Καρτέσιο, τον Πλωτίνο, τον Σπινόζα και άλλους· την δε ενασχόλησή του αυτή την ονομάζει «προσκύνημα μέσα από τις ψυχές»....
Ένα σημαδιακό κείμενο το οποίο διατηρεί όλη του την αξία ακόμη και σήμερα, ιδιαίτερα για λαούς που διχάζονται μεταξύ των δικών τους παραδόσεων και της ιστορικής εξελίξεως....