Δύο σημαντικές προσωπικότητες της νεότερης μακεδονικής ιστορίας, ο Ιωάννης Αργυρόπουλος (1852-1920) και ο Φιλόλαος Πηχεών (1873-1948), συνδέονται άμεσα στο χώρο και στο χρόνο, από τη στιγμή που οι ιστορικές συγκυρίες τους ταυτίζουν στους εθνικούς αγώνες τους για την εγκόλπωση του μεγαλύτερου τμήματος της ιστορικής Μακεδονίας στον εθνικό κορμό και σηματοδοτούν, ο καθένας με τη δική του συμβολή, το πνεύμα της μακεδονικής αντίστασης στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα....
Ο γεωγραφικός χώρος της Μακεδονίας υπήρξε από αρχαιοτάτων χρόνων η πρώτη γραμμή αμύνης, αλλά και αντεπίθεσης του ελληνισμού, από την εποχή των Περσικών Πολέμων....
Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να καταγράψει τις συνιστώσες της ελληνικής παρουσίας στον χώρο της Άνω Μακεδονίας (νότια Σερβία), σε μια χρονική περίοδο (1919-1930) που αφενός συμπίπτει με τη σερβική-γιουγκοσλαβική κυριαρχία (με την παρένθεση της ενιαύσιας γερμανοβουλγαρικής κατοχής στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου), αφετέρου υπολανθάνει της ιστορικής γραφίδας...