Οι μακεδονομάχοι δεν είχαν σκοπό την απελευθέρωση των ρωμιών της Μακεδονίας από τους οθωμανούς (τα σύνορα του κράτους τότε έφταναν ως τη Θεσσαλία), ούτε απέβλεπαν στην κατοχή συγκεκριμένων εδαφών, αλλά στην επαναφορά των μακεδονικών πληθυσμών στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, δεδομένου ότι οι βούλγαροι είχαν αποσχισθεί ιδρύοντας δική τους Εκκλησία, την Εξαρχία, στην οποία είχαν υπαχθεί τότε πολλοί μακεδόνες....
Ποια ήταν τα κίνητρα αυτών, που ξεσηκώθηκαν το 1821; Γιατί το έκαναν; "Για του Χριστού την πίστιν την αγίαν και της πατρίδος την ελευθερίαν"; Ήταν εθνικά τα κίνητρά τους ή θρησκευτικά ή και τα δυο μαζί, όπως κατά κόρον προπαγανδίζεται από τη δημιουργία του κράτους και εντεύθεν; Ή μήπως ήταν κοινωνικά/ταξικά, όπως υποστηρίχθηκε αργότερα, από ορισμένους αριστερίζοντες θεωρητικούς; Αν ανατρέξουμε στα κείμενα που μας άφησαν οι ίδιοι οι "αγωνιστές" του 21 (απομνημονεύματα κ....