Τα κείμενα του βιβλίου αυτού διαπνέονται από μια ενιαία και σταθερή αλλά έμμονη ιδέα, την οποία ο Έκο αποδίδει στον Γκράμσι: "Νομίζω ότι μπορούμε να ισχυριστούμε πως μεγάλο μέρος του αποκαλούμενου νιτσεϊκού "υπερανθρωπισμού" δεν έχει ως πηγή και θεωρητικό πρότυπο τον Ζαρατούστρα, αλλά τον Κόμητα Μοντεχρίστο του Δουμά"....
Μια σειρά από πνευματώδη δοκίμια, που μας ταξιδεύουν από την κριτική της ερμητικής παράδοσης και την εξερεύνηση των πιο ασύδοτων ερμηνειών του Δάντη, του Λεοπάρντι και του Τζόυς ίσαμε τις προσωπικές εξομολογήσεις του συγγραφέα ως αναγνώστη των ερμηνευτών των μυθιστορημάτων του και τις οριακές εκείνες καταστάσεις όπου ανάμεσα σε δύο Τζοκόντες πρέπει κανείς να αποφασίσει ποια είναι η αυθεντική....
Με αφετηρία τον Κρατύλο και τον Αριστοτέλη, περνώντας από τον Αυγουστίνο και τον Pierce και φθάνοντας στον Wilkins και τον Beck, συντάχθηκαν τα δοκίμια περί ιστορικών μελετών του σημείου και της ερμηνείας....
Tα 16 κείμενα αυτού του τόμου, δοκίμια πλαστά σύμφωνα με τον συγγραφέα τους, υπό τον τίτλο "Πρώτο Ελάχιστο Ημερολόγιο", θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως το αποκορύφωμα της παρωδίας....
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ανάμεσα στο Τορίνο, το Παλέρμο και το Παρίσι, συναντάμε μεταξύ άλλων μια υστερική σατανίστρια, έναν αβά που πεθαίνει δύο φορές, μερικά πτώματα μέσα σ έναν υπόνομο του Παρισιού,
Η επίκληση σε βασίλισσες που αγάπησαν απεγνωσμένα και μάταια, έτσι όπως η Λοάνα, ξυπνά συχνά τα θαύματα από ύπνο αιώνων, γεννά ανεμοστρόβιλους που φέρνουν αφηγηματικές εκστάσεις και λυτρώνει από το λήθαργο του νου....
Ένα συνονθύλευμα δημοσιογράφων μιας καθημερινής εφημερίδας που δε νοιάζεται τόσο για την πληροφορία όσο για εκβιασμούς, λασπολογίες και φτηνές ιστορίες....
Καλοκαίρι 1643, ένα ναυάγιο στις θάλασσες του Νότου, ένα πλοίο που αποδεικνύεται έρημο - και στοιχειωμένο; Όχι, αρκεί η μοναξιά των ναυαγών, η ρευστότητα του νερού, του αγνώστου και του παράδοξου....