«Πράγα, ένα ποίημα που χάνεται», κείμενο που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Le débat το 1980, πέντε χρόνια μετά τον εκπατρισμό του Κούντερα και την εγκατάστασή του στη Γαλλία...
Ο ακρωτηριασμός της Δύσης ή Η τραγωδία της Κεντρικής Ευρώπης δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Le Débat τον Νοέμβριο του 1983, μεταφράστηκε αμέσως στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, και είχε αντίκτυπο αντιστρόφως ανάλογο με τη συντομία του...
"Ξέρεις, Γιόχαν" είπε ο Χέμινγουεϊ [στον Γκαίτε, καθώς περπατούσαν στις αλέες του άλλου κόσμου], "ούτε κι εγώ γλιτώνω από το συνεχές κατηγορητήριό τους....
Να φωτίζεις τα σοβαρότερα προβλήματα και ταυτόχρονα να μη γράφεις ούτε μία σοβαρή φράση, να γοητεύεσαι από την πραγματικότητα του σημερινού κόσμου και ταυτόχρονα να αποφεύγεις κάθε ρεαλισμό, αυτό είναι η "Γιορτή της ασημαντότητας"....
Mέσα από το πρίσμα της σοφίας του μυθιστορήματος, το βιβλίο αυτό εξετάζει θεμελιακές καταστάσεις της εποχής μας: τις ηθικές δίκες κατά της τέχνης του αιώνα, του Σελίν και του Mαγιακόφσκι, την ανάμνηση σαν μορφή της λήθης, την αιδώ σαν ουσιαστική έννοια μιας εποχής που βασίζεται στο άτομο, την αδιακρισία που έγινε πια συνήθεια και κανόνας και αναγγέλλει έτσι το λυκόφως του ατομισμού, τη μυστηριώδη δύναμη της θέλησης ενός νεκρού, τις διαθήκες, τις προδομένες διαθήκες: των καλλιτεχνών, της Eυρώπης, της τέχνης, της τέχνης του μυθιστορήματος....
Στη "Bραδύτητα" ο Mίλαν Kούντερα συγκρίνει τη γλυκύτητα της ανάμνησης μιας υπέροχης ερωτικής νύχτας στον 18ο αιώνα με τη στυφή γεύση μιας τραγελαφικής ερωτικής νύχτας σήμερα....
Οι "Κωμικοί έρωτες", γραμμένοι μέσα σε μια δεκαετία, μεταξύ 1959 και 1968, πριν δηλαδή από το "Αστείο" (1967) και παράλληλα με αυτό, εκδίδονται το 1970 και θεωρούνται έτσι το δεύτερο έργο του Κούντερα....
Στη "Συνάντηση", άλλο ένα δοκίμιο γραμμένο σαν συναρπαστικό μυθιστόρημα, ο Κούντερα χτίζει το δικό του Πάνθεον, όπου συναντιούνται, όπως σημειώνει, οι σκέψεις του και οι αναμνήσεις του, τα παλιά υπαρξιακά και αισθητικά θέματά του και οι παλιοί του έρωτες, ο Ραμπελαί, ο Γιάνατσεκ, ο Φελλίνι, ο Μαλαπάρτε....
Μια ορεινή λουτρόπολη, μια μικρή πόλη ολόκληρος κόσμος, σαν το πανδοχείο του Δον Κιχότη, όπου συναντώνται και συγχέονται ρεαλιστικό και φανταστικό, πραγματικό και εξωπραγματικό (αν και "τίποτα δεν είναι πιο πραγματικό απ το εξωπραγματικό")....
"Όλη του η ζωή ήταν απλώς μια ατέλειωτη αναμονή μέσα σ έναν εγκαταλειμμένο τηλεφωνικό θάλαμο μπροστά στο ακουστικό ενός τηλεφώνου απ το οποίο δεν μπορούσε να τηλεφωνήσει πουθενά"....