Επιχειρείται σκιαγραφία της προϊστορίας των ανακαλύψεων των λιμναίων οικισμών που αποκαλύφθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα στις κοιλάδες που δεσπόζουν στους πρόποδες των Άλπεων και στην περιοχή των λιμνών που δημιουργήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, μετά την τήξη των πάγων....
H Θεοφρούρητος Eπτάλοφος Πόλις αν και υπέστη κατά καιρούς ποικίλας καταστροφάς, σεισμούς και λεηλασίας, εν τούτοις, διά κάθε προσκυνητήν, έχει να παρουσιάση εξαίρετα εκκλησιαστικά μνημεία, άτινα προβάλλουν με την γνωστήν ιεροπρέπειαν και σεμνότητα, διαλαλούν περιτράνως τα μεγαλεία και τα κλέη της Oρθοδόξου ημών παραδόσεως και μαρτυρούν τους τιμίους μεν αλλά και βροτολοιγούς αγώνας και τας αγωνίας του ευσεβούς ημών Γένους και της Eκκλησίας....
Στη μονογραφία αυτή ο αρχιτέκτονας Πέτρος Δεβολής, παρουσιάζει μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα, μια διαφορετική ιστορική άποψη από τις μέχρι τώρα επικρατούσες, για τον τόπο μαρτυρίου του Αγίου Δημητρίου....
Το έργο "Η πρόσφυξ Πόντια Παναγία", που παρουσιάζουμε στο αναγνωστικό κοινό, δεν είναι ένα έργο από τα συνηθισμένα, αφού αφορά ολόκληρη την Ορθοδοξία, και ιδιαίτερα τον Ποντιακό Ελληνισμό, καθώς αναφέρεται στην ιστορία της εικόνας και της Μονής της Παναγίας Σουμελά, όχι μόνο στον Πόντο αλλά και στην Ελλάδα, όπου οι πρόσφυγες Έλληνες του Πόντου ανιστόρησαν τη νέα Μονή....