Οι Ιστορίες του Πολύβιου αποτελούν την κυριότερη ιστοριογραφική πηγή μιας εποχής που συνέβαλε στον μετασχηματισμό του παγκόσμιου χάρτη και που χαρακτηρίστηκε από την υποχώρηση των δυνάμεων του κυρίως ελλαδικού χώρου και τη σταδιακή ανάδυση της ρωμαϊκής παντοκρατορίας...
Η ιστορική έρευνα έχει αποκαλύψει, σε μεγάλο βαθμό, την πορεία και τις πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην αρχαία Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ευγενών και φτωχού λαού, με επίδικο την ισότητα και τη θεμελίωση της δημοκρατίας...
Ξεκινώντας οι πρώτοι Αργοναύτες από την Ιωλκό προς την Κολχίδα, μόνο με τη βοήθεια των αστεριών, σαράντα περίπου χρόνια πριν τον Τρωικό Πόλεμο και την Οδύσσεια, άνοιξαν το δρόμο για μια διαδρομή, που θα ακολουθούσαν οι κατόπιν άποικοι και εξερευνητές και τον συμπλήρωσε ο Μέγας Αλέξανδρος με τον Μακεδονικό του στρατό, βαδίζοντας μέχρι τα βάθη της Ασίας...
- Γιατί εξακολουθεί ο πόλεμος να είναι δάσκαλος της βίας; - Θα ήταν άλλος ο κόσμος μας, αν είχαμε ακούσει τον Θουκυδίδη; - Συνεχίζει η δίψα για την εξουσία να είναι η αιτία των πιο μεγάλων καταστροφών για την ανθρωπότητα; Στο βιβλίο αυτό –τέταρτο κατά σειράν μετά τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη– συναντούμε στο Δημόσιον Σήμα του Κεραμεικού τον Θουκυδίδη, τον ιστορικό, που πίσω από τα γεγονότα είδε τα πάθη των ανθρώπων...
Η σύγχρονη κυρίαρχη ιστοριογραφία και ιδεολογία επιχειρούν να συνοψίσουν έναν δραματικό αιώνα με το περιτύλιγμα ενός διδακτικού παραμυθιού: στις αρχές του 20ού αιώνα, μια όμορφη και ενάρετη κορασίδα (η δεσποινίς Δημοκρατία) δέχεται την επίθεση πρώτα ενός κτήνους (του κυρίου Κομμουνισμού) και μετά ενός δεύτερου (του κυρίου Ναζισμού-Φασισμού)...
Αναγνωρισμένοι διεθνώς και καταξιωμένοι ξένοι και Έλληνες ιστορικοί, κοινωνικοί επιστήμονες και ειδικοί στην ιστορική εκπαίδευση - διδακτική της ιστορίας καταθέτουν στον ανά χείρας συλλογικό τόμο πρωτότυπες εργασίες τους, τις οποίες και αφιερώνουν στην καθηγήτρια Μαρία Ρεπούση ως συμβολικό αντίδωρο για τη συμβολή της τόσο στην ανάπτυξη του διεπιστημονικού πεδίου της κριτικής ιστορικής εκπαίδευσης και της αντι-ιεραρχικής ιστορικής σκέψης, όπου συγκαταλέγεται μεταξύ των στυλοβατών, όσο και στο πεδίο της ιστορίας των φύλων, της υποκειμενικότητας, ειδικότερα των γυναικών, όπως επίσης των κοινωνικών αναπαραστάσεων...
Tο κλασικό πλέον, αλλά εξακολουθητικά επίκαιρο, έργο του Τοντόροφ, Οι καταχρήσεις της μνήμης, μας εμπνέει και μας προ[σ]καλεί να υπερβούμε την παθολογία που δημιουργεί η έλλειψη ισορροπίας στην οικονομία μνήμης και λήθης είτε υπό την έννοια του πληθωρισμού είτε υπό αυτή της ριζικής εξάλειψης και της απώθησης...