Αποβλέποντας στην οργάνωση και συστηματοποίηση των ιστορικών μας σπουδών και στην καλύτερη διδασκαλία του μαθήματος της νέας ελληνικής ιστορίας στις τελευταίες τάξεις του γυμνασίου και στα Πανεπιστήμια είχα δημοσιεύσει, παράλληλα προς την έκδοση των τόμων της "Ιστορίας του νέου ελληνισμού", τον Α΄ τόμο των "Πηγών", όπου είχα παραθέσει τα πιο σημαντικά, κατά τη γνώμη μου, ιστορικά κείμενα της περιόδου που εκτείνεται από τις αρχές του ως τα 1669....
Ο κύριος σκοπός της συλλογής των ιστορικών αυτών κειμένων είναι να χρησιμοποιηθούν στις φροντιστηριακές ασκήσεις του μαθήματος της Νέας Ελληνικής Ιστορίας....
Ο παρών προτελευταίος τόμος του όλου μου έργου πραγματεύεται τη χρονική περίοδο από την απόβαση του Ιμπραΐμ στην Πελοπόννησο, αρχές Φεβρουαρίου 1825, ως τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, 8/20 Οκτωβρίου 1827, ή -αν δειχτούμε ελαστικότεροι- ως την άφιξη του Καποδίστρια στην Ελλάδα, αρχές Ιανουαρίου 1828....
Συνεχίζοντας με μόνες τις δυνάμεις μου την προσπάθεια που έχω αναλάβει εδώ και τέσσερες σχεδόν δεκαετίες και αναλύοντας μέσα στο κελί της εργασίας μου, της μοναξιάς και της συλλογής, τα στοιχεία της συμπεριφοράς των Νεοελλήνων και της δομής της κοινωνίας τους, τα πιο σημαντικά στοιχεία για την αυτογνωσία μας, παραδίδω τώρα στο κοινό τον Ε΄ τόμο της "Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού" που πραγματεύεται τα χρόνια 1813 ως τα 1822 της Ελληνικής Επαναστάσεως, που έχει μελετηθεί περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο της νεοελληνικής Ιστορίας, χωρίς όμως ν αναστηθεί σε αντάξιο προς τη σημασία της συνθετικό έργο με την ζεστή παρουσία των ανθρώπων της, του κύριου αντικειμένου της Ιστορίας....
Όταν έληξεν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο οποίος επροκάλεσε πολλά ανθρώπινα θύματα και πολυαρίθμους υλικάς καταστροφάς, ήλπισεν η ανθρωπότης, ότι θα επεκράτει επιτέλους, σύνεσις, μεταξύ των ηγετών των κρατών και διαρκής, ως εκ τούτου ειρήνη....
Επρόκειτο για το απάνθρωπο παιχνίδι της κυριαρχίας, όπου η Δύση πρότεινε επιτακτικά, επιτιμητικά και χωρίς περιστροφές, τα καλά της, η Ανατολή αντιθέτως δεν εμφάνιζε εύκολα, στα βλέμματα του κάθε περίεργου τα καλούδια της, Η πρώτη έσπευδε να πείθει, με κάθε τίμημα, για τις ανθρωποσωτήριες ιδέες της ισότητας, της εδαφικής ακεραιότητας, του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των λαών, της δικαιοσύνης, της αδελφοσύνης, της άριστης ποιότητας των ήδη εφαρμοσμένων στην Ευρώπη ιδεωδών του σοσιαλισμού, να....