Η εικόνα και "Το σημειωματάρι του Γεροκαλαμένιου" είναι δυο πεζογραφήματα, κοινό στοιχείο των οποίων είναι ο Γεροκαλαμένιος, που στο πρώτο εμφανίζεται ως συμπρωταγωνιστής και στο δεύτερο ως καταγραφέας των αξιομνημόνευτων γεγονότων της περιόδου 1821 - 1881....
Την εποχή που όλοι εκθείαζαν τα τραγούδια του, ο Ξενόπουλος είχε ήδη διαγνώσει και επισημάνει τη μεγάλη σημασία του πεζογραφικού έργου του «ποιητή του βουνού και της στάνης»....
Σε μιαν εποχή που, όπως γράφει ο Κωστής Παλαμάς: "Η λαογραφία έπαιρνε στο χέρι της, κρατούσε στη σκεπή της την ποίησή μας και το δημοτικό μας τραγούδι, η δημοτική παράδοση, η δημοτική γλώσσα, ο δημοτικός βίος μας άνοιγε θύρες, φανέρωνε απόψεις....