Άλλοτε τρυφερά, άλλοτε επώδυνα, τα διηγήματα του Νίκου Κύρκου κρατούν, ως το τέλος, έντονο το ενδιαφέρον μας, με τον ζωντανό, άμεσο λόγο, τη λιτή δομή, την πολύ καλή αφηγηματική ροή....
"Αι Συνέπειαι της Παλαιάς Ιστορίας", το πρώτο ίσως από τα λίγα αλλά αριστουργηματικά διηγήματα του Γεωργίου Βιζυηνού, είναι το μόνο ελληνικό διήγημα "ευρωπαϊκής συνείδησης"....
Μια συλλογή διηγημάτων όπου οι ήρωές του, ζωντανοί και πεθαμένοι, μπορούν να συνυπάρχουν στο βιβλίο αυτό, που μέχρι την τελευταία ιστορία μας μαγεύουν ταξιδεύοντας μας μεταξύ των δυο κόσμων, ζωής και θανάτου...
Ο κατεξοχήν "στεριανός" Αντρέας Καρκαβίτσας, αφού όργωσε όλη την Ελλάδα, μελέτησε και κατέγραψε τα ήθη και τα έθιμά της με πίστη και συνέπεια - θέλγεται, μαγεύεται κυριολεκτικά από τα μυστικά της θάλασσας και των ανθρώπων της, ταυτίζεται μαζί τους, συνδέεται μα τα βιώματα, τις προλήψεις τους, τις παραδόσεις τους, τη σκληρή ζωή και τις αγωνίες τους, γίνεται ο ίδιος "θαλασσινός" και φτάνει στην κορύφωση της πεζογραφικής του δημιουργίας, υπερβαίνοντας την περιγραφικότητα και τη στατική ηθογραφική καταγραφή, πάντα σε μια γλώσσα ρωμαλέα, σχεδόν επική....
Με χιλιάδες σελίδες καθημερινών χρονογραφημάτων στο ενεργητικό του, ο Γιάννης Κονδυλάκης στάθηκε -ίσως, ή κυρίως γι αυτόν το λόγο- από τους πιο "ολιγιγράφους" της γενιάς του, αφήνοντας δύο μόνο τόμους διηγημάτων και μία εκτεταμένη νουβέλα, τον πολύκροτο "Πατούχα" - αν δεν θεωρήσουμε τους "Αθλίους των Αθηνών" μέσα στις αυστηρές προδιαγραφές του προσωπικού του ύφους....
Σε μιαν εποχή όπου η "στρογυλευμένη φράσις" εθεωρείτο διαπιστευτήριο ύφους, η "ανώμαλος και συχνά ακαλαίσθητος γλώσσα του, εν συγκρίσει προς τους στυλίστ της καθαρευούσης ή της δημοτικής, και το σχέδιον ακόμη του διηγήματος, ατελές ως κάτι πρωτόγονον και ακαλλιέργητον", μαζί με την "πενιχρότητα" της θεματολογίας του - αποτέλεσαν την αχίλλειο πτέρνα του Λόγου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, μολονότι ελάχιστοι από τους συγχρόνους του αμφισβήτησαν ή αρνήθηκαν τη μοναδικότητά του....