Στην κηδεία της Νόνας Αικατερίνας, τελευταίας κυρίας μιας ξεπεσμένης αριστοκρατικής οικογένειας της επαρχίας, εμφανίζεται η πεθαμένη από εικοσαετίας μητέρα του αφηγητή, για να την παραλάβει για τον άλλο κόσμο και να την προετοιμάσει για την αιωνιότητα....
Μακεδονία, 1951: Στην πόλη της Δράμας, ένα ευφάνταστο αγόρι προσπαθεί να επιβιώσει ταυτιζόμενο με όποιον ήρωα βρεθεί στο δρόμο του, από τον ιππότη Ιβανόη ως τον μικρόσωμο, πολεμικό Ωντυ Μόρφυ του σινεμά....
Ήξερε ο Νικολής πως ο καπετάνιος δεν είχε ιδέα από στεριανές μηχανές, από τροχοφόρα, μονάχα με άξονες και προπέλες έκανε τις δουλειές του πενηνταπέντε χρόνια τώρα, από τα δώδεκα του μέσα στο γριγρί, μες στο Ανάργυρος, μες στο Ιωάννης, ύστερα σ έναν μπάτη εξάμετρο και τα τελευταία σαράντα στο Δεσποινιώ που απόμεινε η μόνη του παρηγοριά στη ζωή, μαζί ταξιδεύανε με όλους τους καιρούς, αβύθιστο σκαρί το Δεσποινιώ, όχι σαν τα τσόφλια τα καινούρια, όργωνε το Αιγαίο και το Ικαρία, οχτώ και δέκα ώρες δρόμο από το αγκυροβόλι του για να ρίξει τα παραγάδια, ο Πέτρος τρόμαζε και μόνο στη σκέψη, θωρούσε τον καπτάνιο ανάσκελα, τώρα ούτε φουρτούνες ούτε μπουνάτσες· άμα δώκει καμιά μέρα εννιά μποφόρια και το κούσεις, κατέβα στο μόλο να σε πάω μια βότα· πώς θα βγούμε με το απαγορευτικό καπετάνιε, δε θα μας οταματήσουνε αυτοί; Δίπλα σου είναι η Καταδίωξη....
"Το πέμπτο γένος" θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επίκαιρο, γιατί εκφράζει την γραφειοκρατική εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, με κάποια δόση υπερβολής, χρήσιμη όμως για να καταλάβουμε τον παράλογο δρόμο που ακολουθούμε έχοντας μετατρέψει τις αξίες σε σκοπιμότητες....
Τι μπορεί να συμβεί στην ψυχή ενός γηραιού κυρίου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, κάπου στην Αυστρία, όταν δέχεται πρόσκληση για συνάντηση από τη γυναίκα της ζωής του, ύστερα από σαράντα έξι χρόνια απομόνωσης και χωρισμού; Ποιοι συλλογισμοί κινητοποιούνται μέσα του καθώς "βυθομετρά τη θάλασσα της ζωής του"; Πώς θα αντιδράσει, και τι θα νοιώσει, βλέποντας πως "η συνείδηση είναι ένας αντίπαλος ακαταπόνητος"; Εκεί είναι το κρίσιμο σημείο όπου οι σκέψεις για τον θάνατο, τον έρωτα, το ανθρώπινο σώμα και τις μεταμορφώσεις του, την εσωτερική ερημιά, μετατρέπονται σε "θύελλα ερωτήσεων" που ζητούν απάντηση, πιο επιτακτική ίσως και από την ίδια τη "συνάντηση"....
Η νεαρή δημοσιογράφος Χριστίνα Χύτα φτάνει στον αρχαιολογικό χώρο της Πέτρας ελπίζοντας ν αφήσει για λίγο πίσω της τα προβλήματα που ταλαιπωρούν την οικογένειά της τα τελευταία χρόνια, αλλά και την εσωτερική σύγκρουση που υφίσταται η ίδια μετά από ένα πρόσφατο χωρισμό....