Ο συγγραφέας παρακολουθεί τη ζωή του Δελμούζου και παράλληλα τις ζωηρές πνευματικές και πολιτικές ζυμώσεις που προκάλεσε στις αρχές του 20ου αιώνα το κίνημα του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού, ενώ παραθέτει αποσπάσματα από άρθρα και βιβλία που αντιπροσωπεύουν διάφορες περιόδους της ζωής του, από την εποχή του Σχολείου του Βόλου ως τα χρόνια της διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης....
Το κείμενο τούτο, καρπός μακράς αναστροφής με τα ψυχολογικά προβλήματα και - σε μερικά σημεία - προσωπικών ερευνών και σκέψεων, αποτελεί ό,τι συνήθως ονομάζαμε «εγχειρίδιο», βιβλίο δηλαδή σύντομο και εύληπτο, με σημασία κατ εξοχήν χρηστική....
Κορυφαίο πνευματικό έργο του σοφότερου Έλληνα που αγκάλιαζε όλους τους χώρους του επιστητού στον αιώνα που πέρασε, μεγάλου Δασκάλου μας τεχνοκριτικού, πολυγραφότατου συγγραφέα, επαγωγού ομιλητή και διδάχου και που τόσο, βάρυνε στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια για την Εκπαίδευση και τη Γλώσσα....
Στον Πρόλογο της "Ψυχολογίας" μου (που εκδίδεται ταυτόχρονα με τη "Λογική") εξηγώ με ποια πρόθεση αποφάσισα, παραμερίζοντας την καθαρά ερευνητική μου εργασία, να γράφω χρηστικά βιβλία του τύπου του Εγχειριδίου....
"Ο Πλάτων ανήκει σ εκείνες τις κοσμοϊστορικές προσωπικότητες που με τις ιδέες τους έχουν ακαταπόνητα ασχοληθεί οι σοφοί όλων των χρόνων και όλων των ειδών, και που εξακολουθούν εντούτοις να ερεθίζουν πάντα το διαφέρον των ειδικών και του μορφωμένου κοινού....
Οι συγγραφείς έχουν τη (συγγνωστή) καλή πίστη ή την (ασύγγνωστη) ματαιοδοξία να νομίζουν ότι τα κείμενά τους πρέπει να σωθούν, γιατί μπορούν να διδάξουν, να παρηγορήσουν ή να διασκεδάσουν τον άνθρωπο στο δύσκολο δρόμο της ζωής....
Η Αισθητική, πού απασχόλησε και απασχολεί καλλιτέχνες, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, παιδαγωγούς, πολιτικούς και γενικά κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο που βλέπει τι θέση έχει μέσα στη ζωή και στην ιστορία μας η τέχνη....