"Η παρουσία του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στην πολιτική ζωή και η συμβολή του στη διαμόρφωση των δημοκρατικών θεσμών: 1908 - 1936" ήταν ο κεντρικός τίτλος του διήμερου επιστημονικού συνεδρίου που διοργανώθηκε, τον Απρίλη του 1983, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τους υπεύθυνους του κλάδου της Πολιτικής Ιστορίας και τους συνεργάτες τους....
Στο βάθος του επιστημονικού προβλήματος της χώρας ελλοχεύει, ουσιαστικά, η παραρτηματική ή, για να γίνω πιο λιτός, η μηρυκαστική λειτουργία μιας μεγάλης μερίδας ιστορικών που, επιπλέον, επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους το τεκμήριο της προοδευτικής σήμανσης....
Τι είναι αυτό που κάνει τους ολιγάρχες της εποχής µας να µην αποδέχονται τον ολιγαρχικό χαρακτήρα του πολιτεύµατός τους; Αγνοούν άραγε τις στοιχειώδεις έννοιες; Αισχύνονται να συνοµολογήσουν ότι διαπνέονται από µια βαθιά ολιγαρχική ιδεολογία; Μήπως µε τον τρόπο αυτόν επιδιώκουν να απαγορεύσουν την εξέλιξη, προκειµένου να διατηρήσουν την πραγµατική ιδιοκτησία της πολιτείας και, συνακόλουθα, να υποτάξουν τον σκοπό της πολιτικής στο συµφέρον των ιδίων και των συγκατανευσιφάγων; Από την άλλη, τι κάνει τις κοινωνίες να εκχωρούν τη διακυβέρνηση στους ολιγάρχες και στη συνέχεια να διαµαρτύρονται επειδή αυτοί τις αγνοούν και ιδιοποιούνται τον δηµόσιο σκοπό της πολιτικής; Γιατί, αντί να διαδηλώνουν, δεν αξιώνουν τη συµµετοχή τους στις πολιτικές αποφάσεις, ώστε να κρίνουν αυτές εν µέρει (η αντιπροσώπευση) ή εν όλω (η δηµοκρατία) τι είναι ορθό και τι όχι για τη χώρα; Η νεοτερική διανόηση, για να αποτρέψει την κοινωνία των πολιτών να αναδιατυπώσει το πρόταγµά της, την έχει εγκιβωτίσει στο δίληµµα της (δήθεν) «πολυπλοκότητας», σε συνδυασµό µε το επιχείρηµα ότι δεν είναι παραδεκτό να κυβερνά ο αδαής και απαίδευτος όχλος, επειδή η σκέψη του αγγίζει το επίπεδο των ταπεινών συναισθηµάτων και της ιδιοτέλειας, και, προφανώς, δεν έχει τη (διανοητική και πραγµατική) δυνατότητα να αποκτήσει την αναγκαία, ακριβή και εκ βάθρων γνώση για τα ζητήµατα της πολιτικής! Εντούτοις, στη διερώτηση αυτή ο Αριστοτέλης θα αντιτείνει: «Ο καθένας εκ των πολλών µόνος του είναι κατώτερος από τους ειδικούς, αλλά όλοι µαζί είναι πολύ καλύτεροι ή, πάντως, όχι χειρότεροι από τους ειδικούς»....
Η στασιαστική έκφραση της οργής των νέων του περασμένου Δεκεμβρίου, ανεξαρτήτως της αφορμής που την προκάλεσε και της άμεσης αιτιολογίας της, ανέδειξε με μεγάλη καθαρότητα το αδιέξοδο της εποχής μας....
Όταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος ίδρυε με το παραπάνω μήνυμα την ΕΠΕΝ ο λαός μας, εξαπατημένος από τις απατηλές σειρήνες της "μεταπολίτευσης", δεν τον ακολούθησε....
Το "Οι δημοκρατίες σε κρίση" προσφέρει μια πρωτότυπη και συστηματική αξιολόγηση των σύγχρονων τάσεων στη δημοκρατική πολιτική, όπως η δυσαρέσκεια των πολιτών, η διεθνοποίηση της χάραξης δημόσιας πολιτικής, οι αλλαγές στη διακυβέρνηση και οι μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση και ο αυξανόμενος διαχωρισμός ανάμεσα στην αρένα της πολιτικής και την αρένα της χάραξης δημόσιας πολιτικής....