Tο κλασικό πλέον, αλλά εξακολουθητικά επίκαιρο, έργο του Τοντόροφ, Οι καταχρήσεις της μνήμης, μας εμπνέει και μας προ[σ]καλεί να υπερβούμε την παθολογία που δημιουργεί η έλλειψη ισορροπίας στην οικονομία μνήμης και λήθης είτε υπό την έννοια του πληθωρισμού είτε υπό αυτή της ριζικής εξάλειψης και της απώθησης...
Τι μας κληροδοτεί ο 20ος αιώνας; Ένα καινοφανές πολιτικό καθεστώς, τον ολοκληρωτισμό, δύο εκδοχές του οποίου, ο κομμουνισμός και ο ναζισμός, προκάλεσαν το θάνατο, το βασανισμό, την ταπείνωση εκατομμυρίων ανθρώπων....
Ισχύς ή δίκαιο; Μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία ή πολυπολικός κόσμος; Διεθνής τάξη ή μήπως αταξία; Στο μικρό αλλά πυκνό αυτό βιβλίο ο Τσβετάν Τοντόροφ δίνει μια διαυγή και συγκροτημένη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και αναλύει με πνευματική τιμιότητα τη σύγκρουση Ευρώπης-Αμερικής, οι οποίες, από τον πόλεμο κυρίως του Ιράκ και μετά, εννοούν με διαφορετικό τρόπο τα διλήμματα του σύγχρονου κόσμου και διακατέχονται από διαφορετικές ανησυχίες....
Χρειαζόμαστε μια αναθεμελίωση του Διαφωτισμού, που να διαφυλάσσει την κληρονομιά του, υποβάλλοντάς την ταυτόχρονα σε κριτικό έλεγχο, και αποτιμώντας την στο φως των επιθυμητών και ανεπιθύμητων συνεπειών της....
"Ο 20ός αιώνας φτάνει στο τέλος του, και μπαίνουμε όλοι στον πειρασμό να αναρωτηθούμε: ποιά θέση θα καταλάβει στην ιστορία; Πώς θα τον θυμόμαστε αύριο; Όπως όλοι, δεν γνωρίζω τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα· αλλά είμαι βέβαιος ότι μία επινόηση του 20ού αιώνα θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μας: τα στρατόπεδα του ολοκληρωτισμού....